#2 SALA 1 – MUJI

 

Największy obszar ekspozycji stanowią projekty dla firmy MUJI – najbardziej znanej japońskiej marki podstawowych produktów i artykułów codziennego użytku. Powstała w 1980 r. w reakcji na szerzący się w niepokojącym tempie konsumpcjonizm, który nie ominął również Japonii. W opozycji do standardowego języka reklam, który opiera się na sztucznie pobudzanym popycie na nowy, rzekomo lepszy produkt, MUJI afirmuje idee prostoty, trwałości i akceptacji towaru, który klient nabywa świadomie, poznawszy jego wartość. Towar ma klienta zadowolić i wystarczyć na długo. Aby tak się stało, funkcjonalność musi być powiązana z wysoką jakością i trwałością produktu. Marka stawia więc przede wszystkim na jakość, a to oznacza odpowiednią cenę, zależną od kosztów produkcji. Konsekwencją wyznawania idei prostoty jest korzystanie z materiałów wtórnych, przyjaznych środowisku. Produkty MUJI charakteryzuje zarówno neutralność kolorystyczna, jak i przyjęty konsekwentnie minimalizm stylistyczny, który pozwala zachować ponadczasowość. Gotowe produkty MUJI często nie są oznaczane logotypem firmy, gdyż mają być rozpoznawane przez swoją jakość i prostotę projektu. Ta myśl przyświecała twórcom firmy, co widać już w samej nazwie. MUJI jest członem japońskiego określenia Mujirushi Ryōhin, co w dosłownym tłumaczeniu oznacza „jakościowe produkty bez marki” (No-Brand Quality Goods). MUJI jest marką „bez marki”.

Jako dyrektor artystyczny MUJI, Kenya Hara od ponad dwudziestu lat tworzy wizerunek firmy. Identyfikując się z filozofią marki, Hara postawił sobie za cel zwizualizowanie głoszonych przez jej twórców haseł w taki sposób, by trafiła do jak najszerszej grupy odbiorców. W tym celu posługuje się metaforą pustego naczynia, które każdy może dowolnie wypełnić treścią. Koncepcja jego reklam opiera się na tak właśnie rozumianej idei pustki i uniwersalności. Pusty krajobraz, majacząca sylwetka anonimowego człowieka budzi różne skojarzenia i pozwala każdemu odbiorcy tego komunikatu na własną interpretację. W tych fotograficznych obrazach dla artysty liczy się przede wszystkim dobór odpowiedniego miejsca, kadr, kompozycja i kolorystyka, choć sam nie jest ich autorem, jedynie pomysłodawcą. Doskonały przykład koncepcji Hary ukazuje kampania reklamowa z 2003 r., której rezultatem są plakaty z widokami z Boliwii i Mongolii. Nie są to przypadkowe kadry. Artysta wybrał je, by uzyskać idealny horyzont, który tworzy linia solniska Uyuni czy idealnie płaski krajobraz mongolskiej prerii. Każdą fotografię uzupełnia doskonale wkomponowany logotyp firmy – bardzo proste, składające się tylko z czterech liter.

Warto zwrócić uwagę na inne kampanie reklamowe, które powstały według koncepcji Hary i są prezentowane na wystawie również w formie nagrań. Szczególnie interesujące są prace z 2018 r., pokazujące wyprawę na archipelag Galapagos, w której uczestniczył artysta. Dzieląc się tym doświadczeniem, Hara wierzy, że wejdzie z konsumentem w interakcję, a reklama przestanie być tylko reklamą, lecz stanie się formą współczesnej komunikacji.

W tej sali zobaczą Państwo jeszcze opakowania i etykiety produktów MUJI, książki, a także kilka nowszych projektów związanych z rozprzestrzenianiem idei MUJI na całym świecie: MUJI HOUSE, MUJI HOTEL i MUJI TO GO. Wszystkie te projekty, artysta omawia w osobnych komentarzach.