Muzeum Instrumentów Muzycznych w Poznaniu jest jedyną tego typu placówką w Polsce gromadzącą zarówno profesjonalne instrumenty muzyczne, jak i instrumenty tradycyjne różnych kultur świata.
Inicjatorem powstania muzeum był Zdzisław Szulc (kupiec, tenisista, kolekcjoner, uczestnik powstania wielkopolskiego). Dzięki jego staraniom w listopadzie 1945 roku w ramach Muzeum Wielkopolskiego powstał oddział Muzeum Instrumentów Muzycznych. Podstawą kolekcji stał się ocalały po wojnie zbiór 74 instrumentów z prywatnej kolekcji Zdzisława Szulca, który został pierwszym kustoszem muzeum. Stałą ekspozycję muzeum w obecnej siedzibie na Starym Rynku otwarto w 1952 r. Dzięki szerokozakrojonej akcji poszukiwania ocalałych po wojnie zabytków pod koniec lat 50. kolekcja muzeum liczyła już ok. 500 instrumentów muzycznych, pozyskanych głównie dzięki darom i przekazom. Dziś w poznańskim muzeum przechowywanych jest blisko 3 000 obiektów, z czego ok. 600 prezentowanych jest na ekspozycji stałej muzeum. Oprócz instrumentów muzycznych w kolekcji znajdują się również pamiątki po muzykach lub istotnych wydarzeniach muzycznych (listy, plakaty, batuty etc.), rękopisy muzyczne, płyty gramofonowe oraz akcesoria muzyczne. Najcenniejszy zbiór muzeum stanowią instrumenty lutnicze z okresu od XVII do XX wieku. Szczególnie skrzypce i viole da gamba powstałe w warsztatach Dankwarta i Groblicza, polskich mistrzów lutnictwa z XVII i XVIII wieku. Godne uwagi są również skrzypce włoskich mistrzów J.B. Guadaniniego czy rodziny Amatich. Swoją pierwszorzędną reprezentację posiada także szkoła francuska w postaci wiolonczeli J-B. Vuillaume oraz bardzo bliskich Polsce skrzypcom F. Ganda z 1846 r., które były własnością Henryka Wieniawskiego. Inne, nie tak obszerne jak lutnicza kolekcje Muzeum Instrumentów Muzycznych zawierają niekiedy wybitne instrumenty z niezwykle bogatą historią. Dobrym przykładem jest dwumanuałowy klawesyn Burkata Shudiego z 1765 r., wykonany na zamówienie króla Prus Fryderyka II, na którym grał młody W.A. Mozart oraz C.Ph.E. Bach. Zbiory muzeum to nie tylko kolekcja instrumentów profesjonalnych, lecz także bogaty świat tradycyjnych instrumentów kultur świata, niekiedy bardziej pociągający swoją egzotyką, genialną prostotą i wyrafinowaniem. Muzeum Instrumentów Muzycznych od początku swej działalności związane jest też silnie z polskim lutnictwem, czego najbardziej widocznym przykładem jest współorganizacja – wraz z Towarzystwem Muzycznym im. Henryka Wieniawskiego oraz Związkiem Polskich Artystów Lutników – najstarszego na świecie Międzynarodowego Konkursu Lutniczego im. Henryka Wieniawskiego. Muzeum kontynuuje również zapoczątkowaną przez Zdzisława Szulca tradycję koncertów sylwestrowych, które odbywają się w kameralnej sali koncertowej im. Marcina Groblicza.